Бірыңғай ұлттық денсаулық сақтау жүйесі (БҰДСЖ) дегеніміз не?
Бірыңғай ұлттық денсаулық сақтау жүйесі (БҰДСЖ) Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 29 қарашадағы № 1113 Жарлығымен бекітілген 2011-2015 жылдарға арналған "Салауатты Қазақстан" Мемлекеттік бағдарламасында көрініс тапты. Мемлекет басшысының 2011 жылғы 28 қаңтардағы Қазақстан халқына Жолдауында 2013 жылға қарай БҰДЖС енгізу процесін аяқтау жөнінде тапсырмалар берілді.
2011 жылғы БҰДЖС енгізу жөніндегі міндеттер: пациентті еркін таңдау негізінде стационарлық көмек көрсетуді одан әрі жетілдіру, бәсекелестік ортаны дамыту, жоғары мамандандырылған медициналық көмектің қолжетімділігін қамтамасыз ету, медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасын жақсарту, стационардың медицина қызметкерлері үшін сараланған төлемді дамыту және амбулаториялық-емханалық секторда ынталандырушы тетіктерді енгізу болып табылады.
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің, Медициналық қызметтерге ақы төлеу комитеті атынан аумақтық департаменттері бар (АД МҚАТК) психиатриялық, инфекциялық және туберкулезді қоспағанда, ауруларды емдеу кезінде стационарлық және стационарды алмастыратын көмек шеңберінде тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің (ТМКБК) бірыңғай төлеушісі құрылды. Бұл ретте ТМКБК қызметтері үшін тікелей ақы төлеу түпкілікті нәтижелерге байланысты медициналық қызметтердің сапасын үздіксіз бақылау жолымен ТМКБК АД мен аккредиттелген денсаулық сақтау ұйымы арасында жасалатын ТМКБК қызметтерін ұсынуға арналған мемлекеттік тапсырыс шарты негізінде жүзеге асырылады.
БҰДСЖ ЕНГІЗУІ мүмкіндік береді:
- пациенттің дәрігерді және медициналық ұйымды еркін таңдау қағидатын енгізу арқылы медициналық ұйымдар арасында бәсекелестік орта құру;
- медициналық ұйымдардың (медициналық қызмет көрсетушілер ретінде) сапалы және қолжетімді медициналық көмек көрсетуге уәждемесін арттыру;
- пациенттердің сапалы және қауіпсіз медициналық қызметтерге құқықтарын қамтамасыз ету;
- медициналық қызметтердің сапасын басқарудың тиімді халықаралық стандарттарын енгізу (шығындарды өтеудің және науқасты клиникалық басқарудың бірыңғай тәсілімен диагностика және емдеу хаттамаларын енгізу, медициналық ұйымдарды аккредиттеуді жүргізу);
- түпкілікті нәтижеге бағдарланған медицина қызметкерлеріне сараланған еңбекақы төлеуді енгізу;
- медициналық қызмет көрсету процесінің ашықтығын арттыру;
- мемлекет ресурстарын пайдаланудың тиімділігін арттыру;
- басым бағыттар бойынша клиникалық нұсқаулықтар мен хаттамаларды әзірлеу және енгізу;
- өңірлерге ЖММК трансфертін енгізу;
- талапты өзгерту және электрондық технологияларды енгізу арқылы стационардағы құжат айналымының деңгейін төмендету;
- оқыту арқылы персонал жұмысының тиімділігін арттыру (командалық, жобалық оқыту, жұмыс орындарында оқыту, көшбасшыларда оқыту);
- әлеуметтік қызметкерлер мен психологтар штатын енгізу;
Сондай-ақ, 2011 жылы ҚР Денсаулық сақтау министрінің 20.05.2011 жылғы № 310 "медицина қызметкерлеріне еңбекақы төлеу қағидаларын бекіту туралы" бұйрығына сәйкес, түпкілікті нәтижеге байланысты медицина қызметкерлеріне еңбекақыны саралап төлеу үшін жағдайлар жасалды және бастапқы медициналық-санитариялық көмек ұйымдарына (бұдан әрі - МСАК)жан басына шаққандағы нормативтің қосымша компонентін төлеу іс-шарасына мониторинг басталды.
Жан басына шаққандағы кешенді норматив-бұл амбулаториялық көмектің барлық қажеттілігін ескере отырып, әрбір тұрғынға қаржыландыруды біркелкі бөлу әдісі.
Бұл кешеннің артықшылықтары:
Осылайша, 2015 жылға қарай денсаулық сақтауды қаржыландыру мен медициналық қызметтерге ақы төлеудің заманауи және бәсекеге қабілетті жүйесі, сондай-ақ халықаралық стандарттарға сәйкес келетін денсаулық сақтауды басқарудың заманауи және тиімді жүйесі құрылатын болады.
Жан басына шаққандағы кешенді норматив-бұл амбулаториялық көмектің барлық қажеттілігін ескере отырып, әрбір тұрғынға қаржыландыруды біркелкі бөлу әдісі.
Бұл кешеннің артықшылықтары:
- қызмет көрсету спектрі мен деңгейін стандарттау;
- бүкіл амбулаториялық секторды ішінара қор ұстау арқылы қаржыландыру;
- МСАК ұйымдарында ресурс үнемдеу;
- МСАК, КДК және КДО ұйымдарында технологияларды дамытуды ынталандыру;
- ақша пациенттің «ізіне түседі»;
- АЕҰ секторында бәсекелестік ортаны дамыту;
- АЕҰ секторында көрсетілетін көмектің сапасын арттыру.
Осылайша, 2015 жылға қарай денсаулық сақтауды қаржыландыру мен медициналық қызметтерге ақы төлеудің заманауи және бәсекеге қабілетті жүйесі, сондай-ақ халықаралық стандарттарға сәйкес келетін денсаулық сақтауды басқарудың заманауи және тиімді жүйесі құрылатын болады.